Mưa axit là gì? Nguyên nhân và tác hại của mưa axit

1. Mưa axit là gì?

Mưa axit là hiện tượng mưa mà trong nước mưa có độ pH dưới 5,6, được tạo ra bởi lượng khí thải lưu huỳnh đioxit (SO2) và oxit nitơ (NxOy) từ các quá trình phát triển sản xuất con người tiêu thụ nhiều than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu tự nhiên khác. Theo wiki

Mưa axit, hay lắng đọng axit, là một thuật ngữ rộng bao gồm bất kỳ dạng kết tủa nào có thành phần axit, chẳng hạn như axit sulfuric hoặc axit nitric rơi xuống đất từ ​​khí quyển ở dạng ướt hoặc khô. Điều này có thể bao gồm mưa, tuyết, sương mù, mưa đá hoặc thậm chí là bụi có tính axit.  

Mưa axit là gì?

2. Nguyên nhân gây ra mưa axit

Các hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây ra mưa acid. Trong vài thập kỷ qua, con người đã thải rất nhiều chất hóa học khác nhau vào không khí và chúng đã làm thay đổi sự pha trộn của các chất khí trong khí quyển. Các nhà máy điện giải phóng phần lớn lưu huỳnh điôxít và nhiều ôxít nitơ khi chúng đốt nhiên liệu hóa thạch, chẳng hạn như than, để sản xuất điện. Ngoài ra, khí thải từ ô tô, xe tải và xe buýt thải ra các ôxít nitơ và điôxít lưu huỳnh vào không khí. Các chất ô nhiễm này gây ra mưa axit.

Trong khi một phần nhỏ SO 2 và NO X gây ra mưa axit là từ các nguồn tự nhiên như núi lửa, cháy rừng,....

3. Đo độ axit

Độ axit được đo bằng thang đo được gọi là thang pH. Thang này đi từ 0 đến 14. 0 là axit mạnh nhất và 14 là kiềm nhất (ngược lại với axit). Một thứ gì đó có giá trị pH bằng 7, chúng tôi gọi là trung tính, điều này có nghĩa là nó không có tính axit cũng không có tính kiềm.

Axit rất mạnh sẽ bốc cháy nếu chúng chạm vào da của bạn và thậm chí có thể phá hủy kim loại. Mưa axit yếu hơn thế này rất nhiều, không bao giờ có tính axit đủ để đốt cháy làn da của bạn.

Mưa luôn có tính axit nhẹ vì nó trộn lẫn với các oxit tự nhiên trong không khí. Mưa không ô nhiễm sẽ có giá trị pH từ 5 đến 6. Khi không khí trở nên ô nhiễm hơn với các oxit nitơ và sulfur dioxide, độ axit có thể tăng lên đến giá trị pH là 4. Một số trận mưa thậm chí còn được ghi nhận là pH 2.

4. Tác hại của mưa axit

Mưa acid có thể di chuyển rất xa trong khí quyển, không chỉ giữa các quốc gia mà còn từ lục địa này sang lục địa khác. Axit cũng có thể ở dạng tuyết, sương mù và bụi khô. Mưa đôi khi rơi cách nguồn ô nhiễm nhiều dặm nhưng dù rơi ở đâu nó cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đất, cây cối, công trình và nước.

4.1 Ảnh hưởng của mưa axit đối với hệ sinh thái

Hệ sinh thái là một quần xã thực vật, động vật và các sinh vật khác cùng với môi trường của chúng bao gồm không khí, nước và đất. Mọi thứ trong một hệ sinh thái đều được kết nối với nhau. Nếu điều gì đó gây hại cho một phần của hệ sinh thái - một loài thực vật hoặc động vật, đất hoặc nước - thì nó có thể tác động đến mọi thứ khác.

- Đối với động thực

Các tác động sinh thái của mưa axit được nhìn thấy rõ ràng nhất trong các môi trường nước, chẳng hạn như suối, hồ và đầm lầy, nơi nó có thể gây hại cho cá và các động vật hoang dã khác. Khi chảy qua đất, nước mưa có tính axit có thể rửa trôi nhôm từ các hạt đất sét và sau đó chảy vào suối và hồ. Càng nhiều axit được đưa vào hệ sinh thái, thì càng nhiều nhôm được giải phóng.

Một số loại động thực vật có thể chịu được nước có tính axit và lượng nhôm vừa phải. Tuy nhiên, những loại khác nhạy cảm với axit và sẽ bị mất khi độ pH giảm. Nói chung, con non của hầu hết các loài nhạy cảm với các điều kiện môi trường hơn con trưởng thành. Ở pH 5, hầu hết trứng cá không nở được. Ở mức độ pH thấp hơn, một số cá trưởng thành chết. Một số hồ axit không có cá. Ngay cả khi một loài cá hoặc động vật có thể chịu được nước có tính axit vừa phải, động vật hoặc thực vật mà nó ăn có thể không. Ví dụ, ếch có độ pH tới hạn khoảng 4, nhưng những con ruồi mà chúng ăn thì nhạy cảm hơn và có thể không tồn tại ở độ pH dưới 5,5.

- Đối với thực vật

Người ta cho rằng mưa axit có thể khiến cây cối chậm lớn hơn hoặc thậm chí chết đi nhưng các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng đó không phải là nguyên nhân duy nhất. Lượng mưa acid tương tự dường như có ảnh hưởng nhiều hơn ở một số khu vực so với những khu vực khác.

Khi mưa axit rơi xuống khu rừng, nó chảy qua lá cây và chảy xuống đất bên dưới. Một số trong số chúng tìm đường vào suối và sau đó vào sông và hồ. Một số loại đất có thể giúp trung hòa axit - chúng có cái được gọi là "khả năng đệm".

Các loại đất khác vốn đã chua nhẹ và chúng đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi mưa axit.

Mưa axit có thể ảnh hưởng đến cây cối theo nhiều cách khác nhau, nó có thể:

• hòa tan và rửa trôi các chất dinh dưỡng và khoáng chất trong đất
giúp cây phát triển.

• gây ra sự giải phóng các chất độc hại như nhôm vào đất.

• làm mòn lớp màng bảo vệ như sáp của lá, làm hỏng chúng
và khiến chúng không thể quang hợp tốt.

Sự kết hợp của những tác động này khiến cây cối yếu đi, đồng nghĩa với việc chúng có thể dễ dàng bị dịch bệnh và côn trùng tấn công hoặc bị thương do thời tiết xấu. Không chỉ cây bị ảnh hưởng bởi mưa axit, các loại cây khác cũng có thể bị ảnh hưởng.

4.2. Ảnh hưởng của mưa axit đối với con người

Đi bộ trong mưa axit, hoặc thậm chí bơi trong hồ bị ảnh hưởng bởi mưa axit, không nguy hiểm cho con người hơn đi bộ trong mưa bình thường hoặc bơi trong hồ không axit. Tuy nhiên, khi các chất ô nhiễm gây ra mưa axit —SO 2 và NO X, cũng như các hạt sunfat và nitrat — có trong không khí, chúng có thể gây hại cho con người.

SO 2 và NO X phản ứng trong khí quyển tạo thành các hạt sunfat và nitrat mịn mà con người có thể hít vào phổi. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra mối quan hệ giữa các hạt này và ảnh hưởng đến chức năng tim, chẳng hạn như đau tim dẫn đến tử vong ở những người tăng nguy cơ mắc bệnh tim và ảnh hưởng đến chức năng phổi, chẳng hạn như khó thở đối với những người bị hen suyễn.

Khi mưa acid và các hạt axit khô rơi xuống trái đất, axit nitric và sulfuric tạo nên các hạt có tính axit có thể rơi xuống các bức tượng, tòa nhà và các công trình nhân tạo khác và làm hỏng bề mặt của chúng. Các phần tử axit ăn mòn kim loại và làm cho sơn và đá nhanh chóng xuống cấp hơn. Chúng cũng làm bẩn bề mặt của các tòa nhà và các công trình kiến ​​trúc khác như tượng đài. Hậu quả của thiệt hại này có thể tốn kém:

• Các thiết bị, vật liệu bị hư hỏng cần được sửa chữa hoặc thay thế.

• Tăng chi phí bảo trì và sửa chữa.